Η έννοια εργατική τάξη, από άποψη ουσίας, είναι ταυτόσημη με την έννοια προλεταριάτο;

Η λέξη εργάτης γενικά έχει ευρύτερη εφαρμογή από τη λέξη προλετάριος. Χρησιμοποιείται για κάθε άτομο που εργάζεται με μισθό ή ημερομίσθιο για να εξασφαλίσει ό,τι του χρειάζεται για να ζήσει. Από μόνη της όμως η λέξη εργάτης δεν μας λέει τίποτα για τη θέση που κατέχει στο κοινωνικό σύστημα παραγωγής το άτομο αυτό, για τη σχέση του προς τα μέσα παραγωγής, για το αν είναι εκμεταλλευόμενος ή όχι. Όλα αυτά μας τα λέει μόλις προσδιορίσουμε αυτό το κοινωνικό σύστημα, μόλις δηλαδή πούμε, αν πρόκειται για εργάτη καπιταλιστικής χώρας ή για εργάτη σοσιαλιστικής χώρας.

Έτσι, όταν λέμε η εργατική τάξη των καπιταλιστικών χωρών, εννοούμε το σύνολο των ανθρώπων που δεν έχουν μέσα παραγωγής, που πουλάνε στους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής, τους καπιταλιστές, την εργατική τους δύναμη για να ζήσουν και που τους εκμεταλλέυονται και τους καταπιέζουν οι καπιταλιστές. Ενώ, όταν λέμε εργατική τάξη των σοσιαλιστικών χωρών, εννοούμε το σύνολο των ανθρώπων που εργάζονται με μισθό, κατέχουν ηγετική θέση στην κοινωνία και είναι μαζί με όλο το λαό ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής.
Η λέξη όμως προλετάριος έχει σαφώς προσδιορισμένο κοινωνικό και ταξικό περιεχόμενο. Μας λέει μόνη της, ότι το άτομο, για το οποίο την χρησιμοποιούμε, ζει στον καπιταλισμό, δεν έχει μέσα παραγωγής και είναι εκμεταλλευόμενο και καταπιεζόμενο, έχει δηλαδή τα ίδια ακριβώς γνωρίσματα με τον εργάτη κάθε καπιταλιστικής χώρας. Και μας το λέει, γιατί στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο, που την καθιέρωσε στο διεθνές επαναστατικό εργατικό κίνημα, ο Μαρξ και ο Ένγκελς την χρησιμοποίησαν σύμφωνα με το κοινωνικό περιεχόμενο της, την είδαν αυστηρά στη διαλεκτική της ενότητα με τον όρο αστός, που είναι το αντίθετο της. Αφού όμως οι δυο αυτές έννοιες αποτελούν δυο αντίθετες, αλλά αξεχώριστες πλευρές του ίδιου φαινομένου, δηλαδή του καπιταλισμού, βγαίνει μόνο του το συμπέρασμα, ότι η μια είναι αδιανόητη χωρίς την άλλη, ότι η ύπαρξη προλεταριάτου υπονοεί και την ύπαρξη αστικής τάξης, και αντίθετα η ύπαρξη αστικής τάξης την ύπαρξη προλεταριάτου. Επομένως, όταν πρόκειται για καπιταλιστικές χώρες, οι όροι εργατική τάξη και προλεταριάτο επιστημονικά είναι εντελώς ταυτόσημοι, και γι' αυτό χρησιμοποιούνται και οι δυο. Το ποιον χρησιμοποιεί ο καθένας, είναι ζήτημα προτίμησης. Όταν όμως πρόκειται για σοσιαλιστικές χώρες, χρησιμοποιείται μόνο ο όρος εργατική τάξη. Ο όρος προλεταριάτο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον απλούστατο λόγο ότι στις χώρες αυτές δεν υπάρχουν καπιταλιστές και, συνεπώς, δεν είναι δυνατό να υπάρχουν προλετάριοι.

Δημήτρη Σάρλη "Η εργατική τάξη και ο ρόλος της στη σημερινή ελληνική κοινωνία"  έκτη έκδοση  Σύγχρονη Εποχή 1987