- Τεύχος: 2006 Τεύχος 6
- του Θανάση Γκώγκου
Είναι νωπές ακόμα οι αποφάσεις του 9ου Συνεδρίου της οργάνωσής μας, καθώς και η συζήτηση στην πλούσια προσυνεδριακή διαδικασία που προηγήθηκε. Η παραπέρα ανάπτυξη των επαναστατικών χαρακτηριστικών και η ισχυροποίηση της οργάνωσής μας που αποτέλεσε και το κεντρικό ζήτημα της συνεδριακής και προσυνεδριακής διαδικασίας, η ανταπόκριση με όλο και μεγαλύτερη επάρκεια στο ρόλο της ως επαναστατική οργάνωση νεολαίας του ΚΚΕ, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον καλύτερο προσανατολισμό μας στην εργατική νεολαία. Οπως αναφέρεται στην εισήγηση του ΚΣ στο 9ο Συνέδριο, «όσο πιο πολύ δυναμώσουμε τη δουλειά μας στην εργατική νεολαία, τόσο πιο πολύ θα καρποφορούν οι προσπάθειές μας σε όλα τα τμήματα της νεολαίας»[1].
Στο διάστημα που μεσολάβησε από τις εργασίες της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ για τη νεολαία, αλλά και του 9ου Συνεδρίου της οργάνωσής μας, έχουμε συσσωρευμένη πείρα από τη δουλιά μας στους νέους εργαζόμενους. Αρκετές πλευρές της δουλιάς μας φωτίστηκαν καλύτερα, παράλληλα όμως εκφράστηκαν και εμφανίστηκαν δυσκολίες και αδυναμίες. Η βάση των δυσκολιών είναι αντικειμενική. Πηγή τους τα προβλήματα και τα διλήμματα που γεννά και βάζει ο ίδιος ο καπιταλισμός σήμερα. Ζητούμενο όμως για εμάς είναι το πώς θα αντιμετωπίσουμε ολοκληρωμένα «τα του οίκου μας», τις υποκειμενικές αδυναμίες, ώστε να συνδεθούμε στενότερα με πιο πλατιές μάζες εργαζόμενης νεολαίας, να γίνει πιο άμεση και πειστική η ιδεολογικο-πολιτική παρέμβασή μας στη βάση των οξυμένων προβλημάτων κατά κλάδο.
Αποτελεί δείκτη της καθοδηγητικής μας δουλιάς η γνώση της «ψυχολογίας» και του τρόπου σκέψης και δράσης των νέων, η δράση μας για την ανάπτυξη αγώνων, την οργάνωση των νέων εργαζόμενων στα σωματεία, στη δράση κάτω από τη σημαία του ΠΑΜΕ.
Η παραγωγική διαδικασία και οι σχέσεις μισθωτής εργασίας αποτελούν τη βάση για κοινωνική εμπειρία και γνώση που μπορεί να συμβάλει στην ταξική συνειδητοποίηση των νέων. Μέσα από την παραγωγή ο νέος εργάτης βιώνει πιο άμεσα την αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας, τις σχέσεις ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Πιο συγκεκριμένα, η κοινωνική παραγωγή δίνει τη δυνατότητα να βιώνεται στην πράξη η αντίθεση ανάμεσα στις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογική ανάπτυξη για να ελαττωθεί η εργάσιμη ημέρα και του στόχου της μεγιστοποίησης των κερδών από το αδηφάγο κεφάλαιο που με διάφορες μορφές την επιμηκύνει. Βιώνεται έτσι πιο άμεσα η αντίθεση συμφερόντων μεταξύ κεφαλαίου και εργατών, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, έστω και αν δεν αποκαλύπτεται ο μηχανισμός της. Ταυτόχρονα οι νέοι εργάτες αποκτούν χαρακτηριστικά στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά τους, όπως πειθαρχία, σταθερότητα, υπομονή, μεθοδικότητα, υπευθυνότητα, αρετές που απουσιάζουν σε ένα βαθμό αντικειμενικά από άλλα τμήματα της νεολαίας.
Η επιλογή της άρχουσας τάξης να βαθύνει την ενσωμάτωση της εργατικής νεολαίας έχει στρατηγική στόχευση. Αξιοποιείται το γεγονός της ταξικής απειρίας της, λόγω του μικρού διαστήματος που έχει στην παραγωγή και επομένως η άγνοια δικαιωμάτων και ο φόβος μπροστά στο φάσμα της ανεργίας. Οι νέοι εργαζόμενοι βρίσκονται στον πυρήνα της στόχευσης του κεφαλαίου, λόγω του μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος που θα μείνουν στην παραγωγή, σε σχέση με τους μεγαλύτερους ή τους οδεύοντες στη συνταξιοδότηση.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΗ ΝΕΟΛΑΙΑ
Τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (πίνακας 1) διαψεύδουν τις αστικές και οπορτουνιστικές θεωρίες (π.χ. μεταβιομηχανική κοινωνία, κοινωνία της γνώσης κλπ.) που υποστηρίζουν ότι συρρικνώνεται η εργατική τάξη και κατ’ επέκταση η εργατική νεολαία. Επιβεβαιώνουν την τάση διεύρυνσης της μισθωτής εργασιακής σχέσης στην καπιταλιστική κοινωνική παραγωγή.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Απασχολούμενοι (σε χιλιάδες) ηλικίας 15 ετών και άνω, κατά θέση στο επάγγελμα, για τα έτη 2001-2005
ΘΕΣΗ ΣΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
2005
|
Αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό
|
336,3
|
315,1
|
310,2
|
347,4
|
352,2
|
Αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό
|
954,3
|
996,5
|
1.018,5
|
961,4
|
967,5
|
Μισθωτοί (μισθό ή ημερομίσθιο)
|
2.466,3
|
2.545,3
|
2.616
|
2.746,2
|
2.784,9
|
Βοηθοί στην οικογενειακή επιχείρηση
|
346,3
|
333,3
|
341,9
|
274,9
|
277,5
|
Με βάση και τα πιο πρόσφατα στοιχεία που μπορούμε να αντλήσουμε από την ΕΣΥΕ για το 1ο τρίμηνο του 2006[2] οι μισθωτοί φτάνουν τις 2834,1 χιλιάδες.
Στα παραπάνω στοιχεία που μπορούν να στοιχειοθετήσουν τάσεις, χρειάζεται να προστεθούν τα εξής ενδεικτικά για την εργατική νεολαία πιο συγκεκριμένα:
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ του 2001 (πίνακας 2) από το σύνολο του εργατικού δυναμικού στις ηλικίες 10-29 ετών, το 79,7% είναι μισθωτοί, το 9,1% «εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό», και μόλις το 5,6% εργοδότες.
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Απασχολούμενοι (σε χιλιάδες) ηλικίας 10 ετών ως 29, κατά θέση στο επάγγελμα, με βάση την απογραφή του 2001
Ηλικίες
|
Σύνολο
|
Εργοδότες
|
Εργαζόμενοι για δικό τους λογαριασμό
|
Μισθωτοί
|
Συμβοηθούντα και μη αμοιβόμενα μέλη νοικοκυριού
|
10-14
|
140
|
0
|
0
|
126
|
14
|
15-19
|
63.002
|
1.051
|
3.722
|
52.747
|
5.482
|
20-24
|
370.500
|
14.330
|
25.360
|
307.596
|
23.214
|
25-29
|
572.401
|
40.989
|
61.972
|
441.563
|
27.877
|
ΣΥΝΟΛΟ
|
1.006.043
|
56.370
|
91.054
|
802.032
|
56.587
|
Ποσοστά επί του συνόλου των
απασχολούμενων ηλικίας 10-29ετών
|
5,6%
|
9,1%
|
79,7%
|
5,6%
| |
Πηγή: Εθνική Στατιστική υπηρεσία (ΕΣΥΕ)- www.statistics.gr
Σύμφωνα με πιο πρόσφατα στοιχεία το σύνολο του εργατικού δυναμικού στις ηλικίες 15-29 σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (πίνακας 3) στο 2ο τρίμηνο του 2006, είναι 1.074.200 και αποτελούν το 53,23% της ελληνικής νεολαίας (2.018.000) και το 22,01% του συνολικού εργατικού δυναμικού (4.880.200) της χώρας.
ΠΙΝΑΚΑΣ 3
Πληθυσμός και εργατικό δυναμικό της Ελλάδας (σε χιλιάδες) κατά ηλικία για το 2ο τρίμηνο του 2006 στο σύνολο της Χώρας.
Ηλικίες
|
Πληθυσμός
|
Εργατικό δυναμικό
|
15-19
|
578,3
|
59,1
|
20-24
|
637,3
|
335,8
|
25-29
|
802,4
|
679,3
|
Σύνολο ηλικιών 15-29
|
2.018,0
|
1.074,2
|
Γενικό σύνολο όλων των ηλικιών
|
9.150,1
|
4.880,2
|
Πηγή: Εθνική Στατιστική υπηρεσία (ΕΣΥΕ)- www.statistics.gr: Πίνακας για πληθυσμό της Ελλάδας (σε χιλιάδες) κατά φύλο, ηλικία και κατάσταση απασχόλησης για τα έτη 1998 - 2006.
Συμπερασματικά, τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τις ηλικίες 15 έως 29 ετών (που αφορούν άμεσα την παρέμβαση της ΚΝΕ), όπως φαίνονται από τους πίνακες 2 και 3, αναδεικνύουν τα εξής:
Ÿ Το 53,2% σε αυτές τις ηλικίες, είναι ενταγμένοι στην παραγωγή.
Ÿ Σχεδόν οι 4 στους 5 νέους απασχολούμενους, εργάζονται ως μισθωτοί (79,7%).
Τα παραπάνω μεγέθη υπογραμμίζουν την ανάγκη καλύτερου και πιο σταθερού προσανατολισμού στην εργατική νεολαία με βάση και τις αποφάσεις του 9ου Συνεδρίου της οργάνωσής μας.
Βέβαια ο προσανατολισμός πρέπει να πάρει υπόψη του και την κλαδική συγκέντρωση της εργατικής νεολαίας. Η τάση μπορεί να ανιχνευθεί από τον Πίνακα 4, όπου περιγράφεται ο ηλικιακός καταμερισμός της απασχόλησης ανά κλάδο. Βεβαίως στα στοιχεία αυτά δε διαχωρίζονται οι εργάτες από τους εργοδότες και τους αυτοαπασχολούμενους, κατά συνέπεια δεν μπορούν να δώσουν το ακριβές του όγκου της εργατικής νεολαίας σε αυτούς τους κλάδους, μπορούν όμως να αποτυπώσουν τις τάσεις συγκέντρωσής της. Ετσι στους κλάδους των κατασκευών το 28,3% των απασχολούμενων είναι νέοι έως 29 ετών. Αντίστοιχα στη μεταποιητική βιομηχανία οι απασχολούμενοι αποτελούν το 25,9% του συνόλου, στους κλάδους του τουρισμού και του επισιτισμού είναι το 33,2% του κλάδου, στο εμπόριο το 31,2%. Στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα εργάζεται το 27,3 %, στον τομέα της υγείας οι νέοι απασχολούμενοι αποτελούν το 19,3%, στις μεταφορές και στις τηλεπικοινωνίες το 20,1%.
Χαρακτηριστικά μπορούμε να αναφέρουμε πιο συγκεκριμένα παραδείγματα σε σχέση με εργασιακούς χώρους ανά κλάδο όπου συγκεντρώνεται η νέα βάρδια, π.χ. στον όμιλο της Πειραιώς ο μέσος όρος ηλικίας είναι 36,2 χρόνια, στη Εurobank τα 36 χρόνια, στην ΟΤΕΝΕΤ έως 35 χρονών είναι το 73% του προσωπικού, στον Ομιλο Forthnet ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 31 χρόνια, στον Ομιλο Σαρακάκη έως 35 χρονών είναι το 40% των εργαζόμενων.[3]
ΠΙΝΑΚΑΣ 4
Στοιχεία για την κλαδική απασχόληση σε δέκα κλάδους που συγκεντρώνονται τα μεγαλύτερα ποσοστά απασχόλησης των ηλικιών 15-29 (2001)
Ηλικίες
|
Μεταποιητικές βιομηχανίες
|
Ενέργεια
|
Κατασκευές
|
Εμπόριο επισκευές
|
Ξενοδοχεία εστιατόρια
|
Μεταφορές αποθήκευση επικοινωνίες
|
Χρημ/κοί οργανισμοί
|
Δημίοσια διοίκηση
|
Εκπαίδευση
|
Υγεία
|
15-19
|
9.184
|
162
|
11.330
|
13.317
|
7.879
|
1.958
|
566
|
2.653
|
489
|
835
|
20-24
|
51.690
|
1.097
|
41.020
|
78.490
|
36.999
|
20.034
|
9.944
|
28.109
|
9.807
|
10.695
|
25-29
|
76.375
|
2.765
|
53.892
|
108.696
|
45.569
|
35.474
|
19.452
|
39.186
|
30.342
|
25.542
|
Σύνολο απασχολουμένωνκλάδου ηλικιών 15-29
|
137.249
|
4.024
|
106.242
|
200.503
|
90.447
|
57.466
|
29.962
|
69.948
|
40.638
|
37.072
|
Γενικό Σύνολο απασχολούμενων του κλάδου
|
530.515
|
38.547
|
375.660
|
643.325
|
109.567
|
286.018
|
109.567
|
330.477
|
257.935
|
192.363
|
Ποσοστό νέων απασχολούμενων στον κλάδο
|
25,9%
|
10,4%
|
28,3%
|
31,2%
|
33,2%
|
20,1%
|
27,3%
|
21,2%
|
15,8%
|
19,3%
|
Πηγή: Εθνική Στατιστική υπηρεσία (ΕΣΥΕ)- www.statistics.gr: Απογραφή πληθυσμού της 18 Μαρτίου 2001.Πίνακας για Οικονομικώς ενεργό πληθυσμό κατά φύλο, ομάδες ηλικιών και ομάδες κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.
ΜΟΡΦΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ
Από το 1990 και μετά ο οδοστρωτήρας κατάργησης δικαιωμάτων των εργαζόμενων, ιδιαίτερα στους νέους και στις γυναίκες, έχει αυξήσει κατακόρυφα το βαθμό εκμετάλλευσης. Οι άμεσοι και μακροπρόθεσμοι στόχοι της πλουτοκρατίας, η πορεία των οποίων ελέγχεται στις ετήσιες εαρινές συνοδούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθορίζουν την εκτεταμένη επίθεση στους εργαζόμενους όλων των κρατών-μελών της ΕΕ με βάση τη στρατηγική της Λισσαβόνας. Σε συνδυασμό με τους αρνητικούς συσχετισμούς στο συνδικαλιστικό κίνημα, διαμορφώνουν όρους χειροτέρευσης της θέσης της εργατικής τάξης.
Οι πρόσφατες δυσμενείς εξελίξεις στο ωράριο, στους μισθούς, ο διάλογος-λαιμητόμος για το ασφαλιστικό που επιχειρείται αυτή την περίοδο, αποτελούν μάρτυρα της παραπάνω αναφοράς. Η πρόσφατη τροπολογία της κυβέρνησης για τα βαρέα και ανθυγιεινά σημαίνει αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά πέντε τουλάχιστον χρόνια για τους νέους εργαζόμενους που θα πεταχτούν εκτός βαρέων και ανθυγιεινών από την 1η Ιανουαρίου του 2008 και παράλληλα επιδείνωση των αποδοχών και των συντάξεών τους.
Νέες δυσκολίες και εμπόδια συναντούν οι νέες και οι νέοι μπαίνοντας στην παραγωγή. Συνήθως αμείβονται με το κατώτατο ημερομίσθιο και μισθό, συχνά εργάζονται με μερική απασχόληση, ανασφάλιστοι, ενώ με τη λεγόμενη «διευθέτηση του χρόνου εργασίας» τούς κλέβουν ακόμα και την υπερωρία και άλλα. Πιο συγκεκριμένα:
Α) ΝΕΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
Οροι, όπως «νέες μορφές διοίκησης», ενσωματώνουν παλιές μεθόδους εντατικοποίησης, τις οποίες εμφανίζουν ως καινοτομίες. Στις εταιρίες δημιουργούνται διαβαθμίσεις και καταμερισμός ανούσιων ευθυνών, διαμορφώνεται μια πλασματική εικόνα «δημοκρατικής διάρθρωσης και ισότιμης συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων». Με ιδιαίτερη ευκολία μοιράζονται τίτλοι, όπως «τμηματάρχες», «ομαδάρχες», «manager», «προϊστάμενοι» που συνοδεύονται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων με το βασικό μισθό, ενώ τα συστήματα αμοιβής με ποσοστό οδηγούν σε εντατικοποίηση και σε επιμήκυνση του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου. Η εργοδοσία υπόσχεται μελλοντικές αυξήσεις και προαγωγές, καλεί σε «συνεργασία» για την υλοποίηση των στόχων, για την αύξηση των κερδών. Κυβέρνηση και κεφαλαιοκράτες αναφέρονται σε αναλογική συμμετοχή στα κέρδη με βάση τους στόχους κάθε περιόδου. Η αντανάκλαση της όποιας υλοποίησης των στόχων δεν πραγματοποιείται με αυξήσεις, αλλά με πριμ ή μπόνους που φυσικά είναι εφήμερα, δεν έχουν σταθερή βάση και κατά συνέπεια δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες ούτε είναι αντίστοιχα της εντατικοποίησης της εργασίας. Τέτοια «μοντέλα διοίκησης» θεωρούνται προσιτά στους νέους, αποκαλούνται «διοίκηση με στόχους», «χτυπάνε» πολυποίκιλα τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, ανοίγοντας δρόμο στην εξατομικευμένη «σύμβαση», στην απώλεια των δυνατοτήτων που προσφέρει η συλλογική δράση και διαπραγμάτευση. Πρόκειται για στόχους ή νόρμες απόδοσης που για να καλυφθούν θα πρέπει οι νέοι εργαζόμενοι όχι απλά να ξοδεύουν την εργατική τους δύναμη πνευματική και χειρωνακτική, αλλά παράλληλα «να πουλάνε και την ψυχή τους».
Αλλωστε σε ποιο τμήμα της εργατικής τάξης λ.χ. θα «πιάσουν» πιο εύκολα και εκτεταμένα μέτρα, όπως η ελαστικοποίηση σχέσεων εργασίας, η απελευθέρωση του ωραρίου κλπ.; Λειτουργούν εκβιαστικά στους νέους που μπαίνουν στην εργασία χωρίς προϋπηρεσία ή πριν τελειώσουν τις σπουδές τους.
Οι εργαζόμενοι για παράδειγμα στις εισπρακτικές εταιρίες, οι οποίες αποτελούν παρακλάδι του χρηματοπιστωτικού συστήματος, είναι στη συντριπτική πλειοψηφία τους νέοι ηλικιακά, βιώνουν εργασιακές συνθήκες που παραπέμπουν στις πιο άγριες καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην αγορά εργασίας. Η «εργοδοσία» στις εισπρακτικές εταιρίες, εκμεταλλευόμενη την ανάγκη για εργασία, συνολικά και χωρίς εξαιρέσεις απασχολεί με συμβάσεις ορισμένου χρόνου (2, 4, 6 μηνών, ακόμα και ενός μήνα) την πλειονότητα των εργαζομένων. Η ανανέωση της σύμβασης «επιτυγχάνεται» με την αξιολόγηση, με δείκτες «παραγωγικότητας» καθ' όλη τη διάρκεια της εργασίας. Πρόκειται για δείκτες που καταγράφουν την εντατικοποίηση και την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζόμενων από τη μια και την απόκτηση μεγαλύτερου κέρδους για τις επιχειρήσεις από την άλλη. Πώς άλλωστε μπορεί να εξηγηθούν οι στόχοι ανά ώρα, ανά ημέρα, ανά μήνα, η ηλεκτρονική παρακολούθηση των εργαζομένων, τα προγράμματα ελέγχου των τηλεφώνων και των υπολογιστών. Παράλληλα αιωρείται συνεχώς ο μπαμπούλας της «μη επίτευξης στόχου», άρα της μη ανανέωσης της σύμβασης, στοιχείο που επηρεάζει συνολικά τη ζωή του νέου εργαζόμενου. Επιπλέον η «υλοποίηση των στόχων» συνήθως αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στους εργαζόμενους, αναβιώνουν πολύ πιο ωμά και έντονα λογικές «ο θάνατός σου, η ζωή μου», διασπάται η ενότητα της εργατικής τάξης. Την ίδια στιγμή οι συμβασιούχοι σε Δήμους, Υπουργεία, π.χ. στο ΥΠΠΟ που η συντριπτική πλειοψηφία είναι έως 30 ετών, αποτελούν εκλογική πελατεία, ομηρία στα χέρια των κομμάτων της πλουτοκρατίας.
Η ξέφρενη εντατικοποίηση της εργασίας επενδύεται από πλήθος αντίστοιχων ιδεολογημάτων, όπως: «η εταιρία είμαστε όλοι μας», «όποιος δουλεύει ανταμείβεται».
Οποιαδήποτε αξίωση - απαίτηση - διεκδίκηση και σύγκρουση στους εργασιακούς χώρους στόχος είναι να διευθετείται στο όνομα της «εταιρικής αρμονίας». «Αρμονία» επικίνδυνη, συνώνυμη της ταξικής συνεργασίας, της ταύτισης του νέου εργάτη με την επιχείρηση.
Το κεφάλαιο, στα πλαίσια της «αρμονίας», προωθεί μια σειρά δραστηριότητες που ακουμπούν πάνω σε πραγματικές ανάγκες της νεολαίας με στόχο να εμπεδωθεί η αντίληψη της «εταιρικής οικογένειας». Ετσι είναι πρόθυμο να «προσφέρει» (πολλές φορές και με το αζημείωτο) εκδρομές, αθλητικές-πολιτιστικές εκδηλώσεις στους νέους εργάτες. Οταν όμως η «κουβέντα» φτάνει στην υπεράσπιση ή τη διεύρυνση των δικαιωμάτων τους, όπως αυξήσεις ή καλύτερο ωράριο, εμφανίζει το πραγματικό του πρόσωπο, ανταμείβοντας με απολύσεις, θεωρώντας «ανώριμες» και «μη σοβαρές» τέτοιες διεκδικήσεις.
Β) Η ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ - ΟΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΟΡΙΣΜΕΝΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Με τον όρο «προσωρινή» εννοείται η περιορισμένης διάρκειας απασχόληση, φαινόμενο που δεν είναι βέβαια καινούριο. Σήμερα έχει λάβει μεγαλύτερη έκταση σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, επεκτεινόμενο σε πολλούς κλάδους με 18μηνες, 12μηνες, 6μηνες ή και 2μηνες συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και στους κλάδους της υγείας και της εκπαίδευσης, νευραλγικούς κοινωνικούς τομείς, αυτός ο τύπος εργασιακής σχέσης παρουσιάζει αυξητική τάση.
Οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου, π.χ. στον ΟΤΕ, οκτάμηνες συμβάσεις, παρέχουν στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να προσλαμβάνουν εργαζόμενους για μια προσωρινή περίοδο και συνεπώς να παρακάμπτουν τις κανονικές διαδικασίες απόλυσης ή την καταβολή αποζημίωσης που επιβάλλεται από τις συμβάσεις αορίστου χρόνου.
Σε αρκετές περιπτώσεις πολλοί νέοι εργάζονται εποχικά σε διάφορους κλάδους, όπως η αγροτική παραγωγή, στον τουρισμό σε διάφορες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, χωρίς καμιά κοινωνικο-ασφαλιστική κάλυψη (π.χ. ΙΚΑ).
Γ) Η ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Αν και δεν υπάρχουν στοιχεία ηλικιακού διαχωρισμού των μερικά απασχολούμενων, είναι εμπειρικά γνωστό ότι το καθεστώς της μερικής απασχόλησης τείνει να γίνει κυρίαρχο στους νέους εργαζόμενους. Τα στοιχεία της ΕΣΥΕ[4]δίνουν 261.200 εργαζόμενους το 2ο τρίμηνο του 2006 που δουλεύουν υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης. Ο αριθμός των μερικά απασχολούμενων είναι υποτιμημένος, αφού απουσιάζει η μαύρη εργασία που υπάρχει ιδιαίτερα στους νέους. Από τους 261.200 εργαζόμενους οι 114.500 (43,8%) δήλωσαν πως εργάζονται με μερική απασχόληση γιατί δεν μπορούσαν να βρουν σταθερή εργασία με πλήρες ωράριο και δικαιώματα, στοιχείο που καταρρίπτει τις θεωρίες του κεφαλαίου πως η μερική απασχόληση «βοηθά» ιδιαίτερα τους νέους και τις γυναίκες να συμπληρώσουν το εισόδημα και πως είναι θέμα επιλογής.
Επίσης, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε τον Απρίλη του 2006 η εταιρία «παροχής υπηρεσιών ανθρώπινου δυναμικού» ΑDECCO[5], για τις τοποθετήσεις εργαζόμενων που έκανε μέσα στο 2005 στην αγορά εργασίας, προκύπτει ότι από τις 4.985 θέσεις εργασίας μόνο 257 θέσεις αφορούσαν πλήρη απασχόληση, ενώ 4.728 μερική απασχόληση.
Η μερική απασχόληση στην Ελλάδα εντοπίζεται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών και πιο συγκεκριμένα του εμπορίου, με επίκεντρο τα μεγάλα πολυκαταστήματα (Αttica, Τhe Mall) και τα σούπερ μάρκετ, όπου μερικώς απασχολούμενοι είναι το 60% των εργαζομένων.
Από τη μερική απασχόληση πλήττονται ιδιαίτερα οι νέοι που αναζητούν πρώτη φορά εργασία, οι οποίοι απασχολούνται κατά κύριο λόγο στον τομέα παροχής υπηρεσιών. Το αποτέλεσμα πολλές φορές είναι τόσο οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση όσο και αυτοί με εποχική ή ευκαιριακή απασχόληση να τη συνδυάζουν με δεύτερη εργασία, με όσες συνέπειες για τον μη εργάσιμο χρόνο, για τη συμμετοχή σε κοινωνικές, πολιτικές και συνδικαλιστικές δραστηριότητες.
Δ) Η «ΜΑΥΡΗ (ΑΔΗΛΩΤΗ) ΕΡΓΑΣΙΑ»
Ενα σημαντικό τμήμα της νεολαίας, ιδιαίτερα φοιτητές-σπουδαστές, εργάζονται χωρίς να δηλώνονται ως μισθωτοί εργαζόμενοι. Πιο χαρακτηριστικά είδη αδήλωτης εργασίας είναι το μοίρασμα φυλλαδίων, μεροκάματα σε διαφορετικούς κλάδους (οικοδομή-σερβιτόροι), με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους πολύ χαμηλούς μισθούς, κάτω από τις συλλογικές συμβάσεις, την ατομική διαπραγμάτευση χωρίς ασφαλιστικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα.
Η «μαύρη εργασία» δεν μπορεί να καταγραφεί, δε δίνονται συγκεκριμένα στοιχεία από οργανισμούς. Είναι σαφές ότι αξιοποιείται όμως εις βάρος των συλλογικών κατακτήσεων.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Metropolis»[6], σε 3.500 ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα το καλοκαίρι, βρέθηκαν 1312 ανασφάλιστοι εργαζόμενοι. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τις επιθεωρήσεις φαίνεται η μαύρη εργασία να είναι εκτεταμένη σε νέους μετανάστες καθώς επίσης και στις ιδιαίτερα μικρές ηλικίες.
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ
Η ανεργία ιεραρχείται ως το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για τη νεολαία. Με βάση τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Απασχόλησης για την ηλιακή διάρθρωση της ανεργίας κατά το μήνα Μάιο 2006[7] και χωρίς σε αυτά να αποτυπώνεται η πλήρης πραγματικότητα, τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρούνται στους νέους μεταξύ 15-35 ετών, όπου το ποσοστό φτάνει στο 51,94% του συνόλου των ανέργων. Επίσης με βάση στοιχεία της ΕΣΥΕ για το δ΄ τρίμηνο του 2005[8] το ποσοστό νέων ανέργων, δηλαδή αυτών που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας αναζητώντας απασχόληση, ανέρχεται στο 40,7%.
Διάφορες μέθοδοι καταγραφής της ανεργίας ή μορφές εργασίας ουσιαστικά συγκαλύπτουν ένα μέρος της ανεργίας. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του Επίτροπου της ΕΕ, κ. Αλμούνια, πως «εργαζόμενος που εργάζεται μια ημέρα την εβδομάδα, θα θεωρείται απασχολούμενος και δε θα φαίνεται σαν άνεργος»[9].
Ο φόβος της ανεργίας και η πιεστική ανάγκη να συμπληρωθεί το οικογενειακό εισόδημα, ωθεί αρκετούς νέους να εργάζονται με συμβάσεις ώρας, με συμβάσεις ορισμένου χρόνου (3μηνα-6μηνα-έως χρόνου) ή εργασίας με το κομμάτι, ακόμα και σε εταιρίες αμφιβόλου προελεύσεως με τη γνωστή διαφήμιση - πρόκληση: «θες να κερδίσεις 3000€ το μήνα χωρίς κόπο;».
Είναι χαρακτηριστική η εμπειρία από τις «Ημέρες καριέρας»[10], το σύγχρονο σκλαβοπάζαρο που επιχειρείται κάθε χρόνο με εκδηλώσεις-φιέστες ανά την Ελλάδα, με στόχο τη χειραγώγηση της μέλλουσας νέας εργατικής βάρδιας. Προτάσεις φαινομενικά αθώες που καθοδηγούν τον τρόπο σκέψης και δράσης των νέων για τις αιτίες της ανεργίας, που καλλιεργούν στάση υποταγής στο μελλοντικό κεφαλαιοκράτη-εργοδότη του, είναι επικίνδυνες. Αναφέρονται ενδεικτικά στην εφημερίδα «Καριέρα» τα εξής: «…από εσάς εξαρτάται να κάνετε τις κατάλληλες επαφές και να δημιουργήσετε τις καλύτερες προϋποθέσεις για μια θέση εργασίας της δικής σας επιλογής»[11]. Η εταιρία-«δουλέμπορος» Manpower, απευθυνόμενη προς τις πολυεθνικές-πελάτες της αναφέρει: «εάν δεν είστε ικανοποιημένοι σας επιστρέφουμε τα χρήματα σας ή έναν υποψήφιο και πληρώνετε μόνο για το χρόνο που έχετε απασχολήσει τον εργαζόμενο»[12], «μην αναλωθείτε σε ερωτήσεις που αφορούν ωράριο και μισθό. Αυτά αποτελούν σημαντικά ζητήματα βέβαια, αλλά καλύτερα να τα θίξετε σε ενδεχόμενες επόμενες απαντήσεις»[13].
Το νομοσχέδιο της γαλλικής κυβέρνησης για το «Σύμφωνο της πρώτης απασχόλησης» που χτυπά απ’ ευθείας τους νέους εργαζόμενους, αλλά και οι συνεχείς και επαναφερόμενες αξιώσεις του ΣΕΒ για τη μη εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων σε ζώνες υψηλής ανεργίας, η άρνηση εργοδοτικών οργανώσεων να υπογράψουν συλλογικές συμβάσεις, δείχνουν πως το κεφάλαιο αξιοποιεί την ανεργία για να ρίχνει την τιμή της εργατικής δύναμης.
Οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου ισχυρίζονται ότι η ανεργία είναι «διαρθρωτικό πρόβλημα» και το αποδίδουν σε ατέλειες και «δυσκαμψίες» της αγοράς εργασίας, δηλαδή πιο απλά στην ύπαρξη συλλογικών συμβάσεων, ορίων απολύσεων κλπ. Είναι λογικό οι αστοί να μη θέλουν να φανεί ότι πίσω από το πρόβλημα της ανεργίας κρύβεται ο χαρακτήρας των σχέσεων παραγωγής, οι σχέσεις εκμετάλλευσης. Γι’ αυτό η αστική ιδεολογία διαμορφώνει θεωρίες, όπως του «κοινωνικού αποκλεισμού» ή της «κοινωνίας των 2/3», δηλαδή της δήθεν ευημερίας των 2/3 του πληθυσμού των σύγχρονων κοινωνιών και του αποκλεισμού μόνο του 1/3 από αυτή. Αυτή η θεωρία εξυπηρετεί πολλαπλούς στόχους, όπως: τη διάσπαση της εργατικής τάξης, την υποκατάσταση της ταξικής διεκδίκησης από τη φιλανθρωπία, το μοίρασμα της φτώχειας και της ανεργίας, «μια θέση στα δύο με μισό μισθό», καθιστώντας τους εργαζόμενους συνυπεύθυνους.
Χωρίς να επεκταθούμε παραπάνω στο ζήτημα της ανεργίας, θα επαναλάβουμε ότι η ανεργία είναι ιστορικό φαινόμενο που συνδέεται με τον καπιταλισμό. Οσο θα υπάρχει το καπιταλιστικό σύστημα, θα διαμορφώνεται αντικειμενικά και ο εφεδρικός στρατός των ανέργων. Το ταξικά προσανατολισμένο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα παλεύει για την απόσπαση κοινωνικών μέτρων προστασίας των ανέργων, π.χ. επίδομα ανεργίας στο 80% του κατώτερου μισθού, υπολογισμό του χρόνου ανεργίας ως συντάξιμου χρόνου, επιδότηση των νέων άνεργων χωρίς καμία προϋπόθεση, πάγωμα των δανείων, επιχορήγηση ενοικίων κλπ.
ΕΡΓΑΣΙΜΟΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Ο καθορισμός του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου αποτελεί αντικείμενο πάλης μεταξύ της εργατικής τάξης και του κεφαλαίου. Οι κατακτήσεις σε αυτό το πεδίο ήρθαν μετά από σκληρούς αγώνες και υπό την επίδραση ενός ευνοϊκότερου συσχετισμού στην ταξική πάλη. Αντίθετα, η δραματική επιδείνωση του συσχετισμού για την εργατική τάξη μετά την αντεπανάσταση στην περίοδο 1989-1991 επιτάχυνε τη διαδικασία των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα όργανα της ΕΕ εξέδωσαν πλήθος αποφάσεων και οδηγιών -που συμπυκνώνονται στην περίφημη Λευκή Βίβλο- όπου πίσω από τους υποκριτικούς προβληματισμούς για αλληλεγγύη μεταξύ γενεών, φυλών, εργαζόμενων και άνεργων, φαίνεται ξεκάθαρα η προσπάθεια για επιμίκυνση του εργάσιμου χρόνου, καθώς και η διευθέτησή του σε εβδομαδιαία, μηνιαία, ακόμη και ετήσια βάση. Με σαφήνεια ορίζουν την «ευελιξία»:
«Με τον όρο ευελιξία εννοούμε την ύπαρξη μηχανισμών στην αγορά εργασίας οι οποίοι σε περίπτωση απότομων αυξομειώσεων στη ζήτηση εργασίας λειτουργούν με τρόπο που οδηγούν στις κατάλληλες και επιθυμητές προσαρμογές…» [14].
Αρα δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός της εναλλαγής των ωραρίων από τα 12ωρα στα «νεανικά» -όπως με περισσό θράσος τα αποκαλούν- 3ωρα ή 4ωρα, ο μη καθορισμός του ωραρίου της επόμενης ημέρας, αφού αυτό προσδιορίζεται από τις ανάγκες της «αγοράς», δηλαδή από τις ανάγκες κερδοφορίας της επιχείρησης. Ιδιαίτερα στον κλάδο του εμπορίου η εφαρμογή του 8ώρου «πυροβολείται» από πολλές πλευρές. Αντίστοιχα η ύπαρξη υπερωριών πέρα του 8ώρου σε κλάδους του ιδιωτικού τομέα δε συνοδεύεται σχεδόν ποτέ από την υπερωριακή πληρωμή τους.
«…Η παράταση της εργάσιμης ημέρας ως τη νύχτα, πέρα από τα όρια της φυσικής ημέρας, επενεργεί μόνο ως καταπραϋντικό και σβήνει μόνο ως ένα βαθμό τη δίψα του βρικόλακα για ζωντανό αίμα εργασίας. Γι’ αυτό η βαθύτερη τάση της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής είναι να ιδιοποιείται εργασία στο διάστημα όλων, και των 24 ωρών του ημερονυκτίου…»[15].
«…Τι είναι όμως μια εργάσιμη ημέρα; Πάντως, λιγότερο από μια φυσική ημέρα ζωής. Πόσο λιγότερο; Ο κεφαλαιοκράτης έχει τη δική του άποψη γι’ αυτό το ultima Thule (έσχατο όριο), για το αναγκαίο όριο της εργάσιμης ημέρας. Σαν κεφαλαιοκράτης είναι μονάχα προσωποποιημένο κεφάλαιο. Η ψυχή του είναι η ψυχή του κεφαλαίου…»[16].
Οι παραπάνω παράγραφοι από τον 1ο τόμο του «Κεφαλαίου» του Καρλ Μαρξ μπορεί να έχουν θεωρητική αφετηρία 140 χρόνια πριν, η σημασία τους όμως παραμένει ιδιαίτερα επίκαιρη. Οι αναδιαρθρώσεις στο χρόνο εργασίας αποτυπώθηκαν πιο συγκεκριμένα στην περσινή οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στόχος παραμένει ο ίδιος: αύξηση της υπερεργασίας, αύξηση δηλαδή του κομματιού της εργάσιμης ημέρας που ο εργάτης παράγει προϊόν για τον «εργοδότη» του δωρεάν, άρα αύξηση της έντασης της εκμετάλλευσης.
Η συγκεκριμένη οδηγία, που τροποποιήθηκε τελευταία το 2005, είναι αυτή που «σπάει τεχνητά» τον εργάσιμο χρόνο σε «ενεργό» και «ανενεργό», διευθετεί τον εργάσιμο χρόνο σε ετήσια βάση, δηλαδή ουσιαστικά καταργεί το οκτάωρο, χτυπάει το καθεστώς των υπερωριών, μετατρέπει τον εργάτη σε δούλο του κεφαλαίου 24 ώρες το 24ωρο. Σε αρκετούς κλάδους, όπως στον τουρισμό και το εμπόριο, η ελαστικοποίηση είναι κανόνας.
Για τους εργαζόμενους ο ελεύθερος χρόνος συνδέεται διαλεκτικά με τον εργάσιμο χρόνο. Εχει έννοια μόνο όταν υπάρχει εργάσιμος χρόνος, π.χ. για τον άνεργο δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος.
Ο έλεγχος του ελεύθερου χρόνου για τους εργαζόμενους περνά και μέσα από τον περιορισμό του. Ο χρόνος εργασίας αποτελεί σημαντικό πεδίο της ταξικής πάλης γιατί, πέρα των παραπάνω, αποδεικνύει πόσος ελεύθερος χρόνος αποσπάται από την κοινωνία.
Στις θέσεις του Κόμματος για την «Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη νεολαία και τη στήριξη της ΚΝΕ» αναφέρεται:«Η πολιτική χειραγώγησης της νεολαίας συντελείται μέσα από έναν πολυπλόκαμο οργανισμό θεσμών και κρατικών μηχανισμών καταστολής στους χώρους εργασίας, κατοικίας, μόρφωσης, αθλητισμού και πολιτισμού, σε όλο το φάσμα του εποικοδομήματος. Υπεισέρχεται στην καθημερινή ζωή…»[17].
Ταυτόχρονα καλλιεργείται η αντίληψη ότι ο ελεύθερος χρόνος θα πρέπει να αξιοποιείται στη βελτίωση των «εργασιακών προσόντων» και «δεξιοτήτων». Ετσι εκατοντάδες νέοι εργάτες και νέες εργάτριες ξημεροβραδιάζονται σε σεμινάρια, σε προγράμματα κατάρτισης, με την αυταπάτη ότι γράφοντας κάτι ακόμα στο βιογραφικό τους θα πολεμήσουν την ανεργία. Η συμμετοχή σε προγράμματα εθελοντισμού στηρίζεται και στο γεγονός ότι αυτή η συμμετοχή μπορεί να αξιολογηθεί ως προσόν στην αγορά εργασίας. Είναι χαρακτηριστικό το εξής παράδειγμα:
Στις 11 Μαΐου του 2006 δημοσιεύτηκε από την κεντρική υπηρεσία της Διεύθυνσης ανθρώπινου δυναμικού των Ελληνικών Ταχυδρομείων εγκύκλιος με θέμα: «Διακοπές και εθελοντισμός»[18]. Πρόκειται για μια συνεργασία 7 ετών των ΕΛΤΑ με τη Γραμματεία Νέας Γενιάς και τους πολιτικούς προϊστάμενούς της, τα υπουργεία Παιδείας και Μεταφορών.
Στόχος του προγράμματος, όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο, ήταν να αναδειχτεί η προσφορά των νέων σε κοινωφελείς υπηρεσίες, η ανάπτυξη της συλλογικότητάς τους, η ανάπτυξη του εθελοντισμού, η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των ΕΛΤΑ σε περιοχές και περιόδους αυξημένων απαιτήσεων.
Θα ήταν παιδική αφέλεια αν θεωρούσαμε ότι ενδιαφέρθηκαν για τις διακοπές των νέων αυτοί που προχθές έβαλαν την υπογραφή τους για τη διευθέτηση του ωραρίου και την υπονόμευση του 8ώρου, που μόλις χθες έβαλαν τη σφραγίδα τους στις αυξήσεις των 77 λεπτών και σήμερα ετοιμάζουν τη συντριπτική κατεδάφιση των ασφαλιστικών μας δικαιωμάτων.
Είναι χαρακτηριστικός ο τίτλος της πρόσκλησης-συμμετοχής: «Είσαι νέος; Εχεις όρεξη για διακοπές και εθελοντική εργασία στα Ελληνικά νησιά και στις τουριστικές περιοχές της Ελλάδας; Δήλωσε συμμετοχή»[19].
Η ίδια πολιτική που σήμερα στερεί τις διακοπές, την ανάπαυση και την αναψυχή, που δημιουργεί στρατιές ανέργων, που εντείνει τους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση, που οικοδομεί κοινωνία μερικώς εργαζόμενων, που επιδεινώνει τους όρους επιβίωσης των εργαζόμενων… είναι η ίδια που με περισσό θράσος πετάει ως φιλέτο τις «δωρεάν» διακοπές, παρουσιάζοντας «το πρόγραμμα» ως χρυσή ευκαιρία.
Πρόκειται για σύγχρονες μορφές εξαγοράς και ενσωμάτωσης που απευθύνονται ιδιαίτερα στους νέους και τις νέες. Ο κίνδυνος απεμπόλησης των γενικών αναγκών και δικαιωμάτων μπροστά σε μια εφήμερη ατομική διέξοδο είναι σοβαρός. Στην πραγματικότητα, από την αντίσταση εξαρτάται η στάση της αυριανής εργατικής τάξης για το δικό της δίκαιο.
ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Σημαντικό τμήμα εργατικής νεολαίας συγκεντρώνεται σε χώρους κατάρτισης, οι οποίοι είναι διαφοροποιημένοι (Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης) και υπάγονται σε διαφορετικούς φορείς και οργανισμούς (ΟΕΕΚ, ΟΑΕΔ, υπ. Παιδείας, υπ. Υγείας, υπ. Γεωργίας κλπ.). Εκεί η εργατική νεολαία μαθαίνει ουσιαστικά να προσαρμόζει ολόκληρη τη ζωή και την υπόστασή της στις προτεραιότητες της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου, ως δήθεν νομοτελειακές και γι’ αυτήν.
Σημαντικό κομμάτι εργατικής νεολαίας συγκεντρώνεται στα έως τώρα Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια, πρώην Τεχνικά Επαγγελματικά Σχολεία και στο μέλλον Επαγγελματικά Σχολεία (ΕΠΑΣ). Οσα ονόματα και αν αλλάξουν δεν μπορούν να αποκρύψουν το χαρακτήρα και το στόχο τους, δηλαδή τον ταξικό φραγμό στη γενική Παιδεία και την πρόωρη και ευκαιριακή, ελλιπή επαγγελματική κατάρτιση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση την ετήσια έκθεση του 2003 της ΓΣΕΕ[20] το 2,8% της συνολικής απασχόλησης ανήκει στους απασχολουμένους με σχέση μαθητείας του ΟΑΕΔ.
Εχοντας παράλληλα υπόψη την αναφορά του Μαρξ, πως όταν υπάρχει ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής καμία επαγγελματική κατάρτιση δεν μπορεί να εξασφαλίσει την ηρεμία, τη σταθερότητα και τη βεβαιότητα της ζωής του εργάτη, είναι σαφές πως αυτός ο τύπος της επαγγελματικής κατάρτισης δεν αποτελεί κοινωνικό φάρμακο και ασπίδα αλλά πολιορκητικό κριό και δηλητήριο για τους νέους εργαζόμενους. Εμπεριέχει σύνδεση αποσπασμένων γνώσεων και εμπειρικών δεξιοτήτων, δίνοντας βάρος στις συγκυριακές ανάγκες της άναρχης αγοράς για επιδέξιο φτηνό κι ευέλικτο δυναμικό.
Αλλωστε ο ΟΑΕΔ, του οποίου τα έσοδα αντλούνται κύρια από τους εργαζόμενους, ιδιαίτερα μετά την ιδιωτικοποίησή του, έχει μετατραπεί σε άμεσο μέσο διεύρυνσης των κερδών των επιχειρήσεων. Οι μαθητές υπό τη μορφή της πρακτικής εργάζονται πλήρως και υπερωριακά στις συνεργαζόμενες με τον ΟΑΕΔ επιχειρήσεις, οι οποίες επιδοτούνται. Ουσιαστικά οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν ως εργατικό δυναμικό μαθητές του ΟΑΕΔ, τους οποίους όταν τελειώσει η πρακτική τούς αντικαθιστούν με άλλους μαθητές. Δηλαδή η πρακτική εξάσκηση μετατρέπεται σε εργασία με απουσία αποδοχών, εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων ή την τήρηση κάποιων στοιχειωδών, με διαβαθμίσεις ανά τάξη.
Ιδιαίτερη αναφορά χρειάζεται να γίνει στα νυχτερινά σχολεία και πιο συγκεκριμένα στο χώρο της επαγγελματικής εκπαίδευσης, ο οποίος έχει χάσει κάθε έννοια δομής σχολείου. Σημαντικό κομμάτι μαθητών μπροστά στο «διπλό ταμπλό» που αντιμετωπίζουν σε εργασιακό χώρο και σχολείο, κληρονομώντας τις πιέσεις και τις επιθέσεις στα εργασιακά δικαιώματα και στο εκπαιδευτικό σύστημα, αναγκάζονται να διακόπτουν και να ξαναρχίζουν το σχολείο, ως την οριστική εγκατάλειψή του.
Ο ΒΑΘΜΟΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Διάφορα στοιχεία, αλλά και η ίδια η εμπειρία της οργάνωσής μας, επιβεβαιώνει ότι είναι χαμηλός ο βαθμός συνδικαλιστικής οργάνωσης της εργατικής νεολαίας.
Το ποσοστό των συνδικαλισμένων νέων υπολογίζεται από διάφορες πηγές περίπου στο 10,6%[21]. Παραμένουν άμαζες οι επιτροπές νέων που έχουν δημιουργηθεί σε δευτεροβάθμια σωματεία, ομοσπονδίες και εργατικά κέντρα. Οι επιτροπές νέων που έχουν συσταθεί από τα ταξικά σωματεία, παρά την καλύτερη δραστηριότητα και λειτουργία τους, κινητοποιούνται χωρίς σταθερή συχνότητα και με περιορισμένες πρωτοβουλίες.
Από τους κλάδους όπου συγκεντρώνονται μεγάλα ποσοστά εργαζόμενης νεολαίας, μπορούμε να αντιληφθούμε πιο εύκολα πως η πλειοψηφία των νέων δεν είναι συνδικαλισμένη, βρίσκεται μακριά από τη συλλογική δράση και τους αγώνες.
Στο παραπάνω συμπέρασμα συνηγορεί και η εμπειρία της Οργάνωσης Αθήνας της ΚΝΕ, με βάση τα αποτελέσματα των ερωτηματολόγιων που διακίνησε κατά την προφεστιβαλική περίοδο του 2005 έξω από πολλούς και μεγάλους εργασιακούς χώρους. Η μη συμμετοχή όμως συνοδεύεται και από σχεδόν καθολική δυσαρέσκεια από τους όρους ζωής συνολικά, με παράλληλη αμφισβήτηση ότι οι ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ μπορούν να εκφράσουν τα συμφέροντα και τις διεκδικήσεις των νέων.
Γι’ αυτή την κατάσταση ευθύνονται σοβαρά οι συνδικαλιστικές πλειοψηφίες στη ΓΣΕΕ, στην ΑΔΕΔΥ, σε αρκετές Ομοσπονδίες και Εργατικά Κέντρα. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα της εισήγησης της διοίκησης της ΓΣΕΕ το 1994: «…θα μιλήσουμε κι εμείς για ανταγωνιστικότητα; Η γνώμη μας είναι ότι ναι. Γιατί σε τελική ανάλυση ο υγιής ανταγωνισμός δεν μπορεί πια να θεωρείται απειλή (…). Ναι, λοιπόν, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας…»[22]. Είναι σαφές ποιο δρόμο έχουν επιλέξει και αν η νεολαία έχει συμφέρον να στηρίζει τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό, να υιοθετεί τις λογικές του διάλογου και της ταξικής ειρήνης.
Αν το παραπάνω απόσπασμα φαίνεται χρονικά ανεπίκαιρο, οι δηλώσεις του κ. Πολυζωγόπουλου αμέσως μετά την υπογραφή της Συλλογικής Σύμβασης, αποδεικνύουν ότι από την παραπάνω γραμμή πλεύσης δεν αποκλίνουν ούτε εκατοστό:
«…Ο Κυριακόπουλος έχει αδικηθεί. Γι’ αυτόν τα πράγματα δεν ήταν εύκολα, μιας και είχε πίεση, καθώς υπάρχει ένα ποσοστό επιχειρήσεων, πάνω από 30% που είναι στα όρια του κόκκινου και βρίσκονται μεταξύ κλεισίματος ή μετανάστευσης…»[23]. Είναι σαφές πως η παραπάνω δήλωση στην Ολομέλεια της ΓΣΕΕ αγγίζει τον πυρήνα της ανταγωνιστικότητας, προσανατολίζει το μισθωτό εργαζόμενο να ταυτίζεται με τα συμφέροντα των επιχειρηματιών, του κεφαλαίου.
Από τις φετινές εκλογές στους συλλόγους των τραπεζών (Εγνατία, Πειραιώς, Εurobank), χώρους με έντονο το νεανικό στοιχείο, είναι ξεκάθαρη η σύμπλευση διαφόρων συνδικαλιστικών ηγεσιών στον εργοδοτικό συνδικαλισμό. Ολες οι παρατάξεις έβγαλαν κοινά ψηφοδέλτια, εργοδοτικά, με στόχο -και μέσα από τις ανακοινώσεις τους- το ΠΑΜΕ και το ΚΚΕ.
Απέναντί τους στέκονται σταθερά οι ταξικές δυνάμεις και το ΠΑΜΕ που έχει και θα έχει ανοιχτό μέτωπο σε κάθε ιδεολόγημα, το οποίο αντιτίθεται προς τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, της νεολαίας, της λαϊκής οικογένειας. Διότι η μελλοντική ανάταση του εργατικού κινήματος σε όλα τα επίπεδα προϋποθέτει την αποκάλυψη και καταδίκη της γραμμής της συναίνεσης, του συμβιβασμού, της ταξικής συνεργασίας που προωθούν οι συνδικαλιστικές παρατάξεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ, αλλά και του ΣΥΝ.
Η πρωτοπόρα δράση και οι πρωτοβουλίες των ταξικών δυνάμεων μπορούν να δείξουν στην πράξη το δρόμο, να δώσουν την ανάγκη ύπαρξης και δράσης των σωματείων, την ανάγκη της ταξικής κατεύθυνσης. Ο δρόμος της μαζικοποίησης των συνδικάτων είναι και δρόμος για να αλλάξει ο σημερινός συσχετισμός στο συνδικαλιστικό κίνημα. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι μιλάμε σε ασυνδικάλιστους νέους, μακριά από την πείρα και την ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος, οπότε χρειάζεται να εξηγούμε ποιος είναι ο σημερινός συσχετισμός, πώς διαμορφώθηκε, ότι οι τρέχουσες εξελίξεις αλλά και η συνεχώς χειροτέρευση των όρων ζωής της εργατικής τάξης έχουν τη σφραγίδα του υπάρχοντος συσχετισμού.
Οι νέοι κομμουνιστές και οι νέες κομμουνίστριες να απευθυνθούμε με εμπιστοσύνη στην εργατική νεολαία για να μπει στο γήπεδο της ταξικής πάλης με όρους επίθεσης και όχι ως θεατής, ώστε η εργατική νεολαία να παίξει αποφασιστικό ρόλο στην αναζωογόνηση του συνδικαλιστικού κινήματος της εργατικής τάξης σε ταξική κατεύθυνση.
Η δουλιά των κομμουνιστών μέσα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα είναι βασικός παράγοντας για τη μαχητικοποίηση της εργατικής τάξης, τον προσανατολισμό και την ενότητα στη δράση της, την ανάπτυξη ολοκληρωμένης συνείδησης, δηλαδή την επαναστατικοποίησή της, για τη συμμαχία της με άλλες καταπιεσμένες λαϊκές δυνάμεις.
ΜΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΡΔΙΣΜΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Η ωρίμανση της ταξικής συνείδησης είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Δε γίνεται αυθόρμητα ούτε με εντολές, εισηγήσεις ή με έναν αγώνα, μια απεργία. Γίνεται αδιάκοπα, μέσα από όλες τις μορφές της ταξικής πάλης, με την ταξική σύγκρουση, μέσα από τη συγκεκριμένη ιδεολογικοπολιτική δουλιά των κομμουνιστών και την οργανωτική και ιδεολογική ισχυροποίηση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ.
Κάθε ημέρα που η κυβέρνηση την αξιοποιεί στο διάλογο μαζί με τους πολιτικούς και συνδικαλιστικούς «εταίρους» της, για εμάς θα πρέπει να είναι ημέρα αγώνα. Η οργάνωσή μας, με οδηγό την απόφαση του 9ου Συνεδρίου, καλείται να ξεπεράσει τις αδυναμίες στον προσανατολισμό, στη διάταξη των δυνάμεών της, στη δράση της στα σωματεία, στην επικοινωνία της με την εργατική νεολαία. Με επιμονή και σταθερότητα να προχωρήσει η αναδιάταξη των δυνάμεων μας με βάση τους κλάδους. Η αναδιάταξη αποτελεί εργαλείο καλύτερης προώθησης της πολιτικής, υπηρετεί τους στόχους που έχουμε θέσει για συγκέντρωση δυνάμεων, για το άπλωμα της δουλιάς μας σε περισσότερους εργασιακούς χώρους, καλύτερης παρέμβασης στους κλάδους, απόκτησης δεσμών με νέους εργάτες που δεν καλύπτονται από σωματεία ή υπάγονται σε σωματεία σφραγίδες. Η εμπειρία δείχνει πως όπου η αναδιάταξη προχώρησε με τόλμη και αποφασιστικότητα, τα αποτελέσματα στη συνολική παρέμβασή μας ήταν άμεσα. Παραπέρα καθυστέρηση στην υλοποίηση της αναδιάταξης δυσκολεύει το σχεδιασμό μας, βάζει φραγμούς στη δράση μας.
Με πειστικότητα να αποκαλύπτουμε τις διασπαστικές, διαχωριστικές γραμμές που ορθώνουν στους μισθωτούς η αστική τάξη και οι εργοδοτικές πλειοψηφίες των ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ.
Να στηρίζουμε ιδεολογικά το πλαίσιο των ταξικών δυνάμεων και του ΠΑΜΕ που δεν αποτελεί «εύκολα-κούφια λόγια» ούτε συνάθροιση ασύνδετων αιτημάτων, αλλά διεκδικήσεις άμεσες που απαντούν στις σύγχρονες ανάγκες και τα δικαιώματα της νεολαίας, που η ικανοποίησή τους εμποδίζεται από την πολιτική του κεφαλαίου, από το σημερινό συσχετισμό. Να αναδεικνύουμε την ατομική ευθύνη για την αλλαγή του συσχετισμού. Ν’ ανοίξουμε μέτωπο με απόψεις περί αναπολεσματικότητας των αγώνων, δείχνοντας ταυτόχρονα το μακρόχρονο του αγώνα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει σύγκρουση με τη στρατηγική κερδοφορίας του κεφαλαίου, άρα συζήτηση με τους νέους εργάτες για το ποιοι συσχετισμοί χρειάζονται σήμερα σε πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο, τι γραμμή πλεύσης πρέπει να ακολουθηθεί έτσι ώστε να κλονίζεται η αστική εξουσία και οι εκφραστές της. Πρέπει να είναι αντιληπτό πως κάθε αγώνας σήμερα πρέπει να βοηθά στην ωρίμανση συνειδήσεων, στοιχείο που θα εξυπηρετεί στη συγκέντρωση δυνάμεων.
Για παράδειγμα, ένα ζήτημα ανοιχτό, όπως είναι το ασφαλιστικό, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια ακόμα επίθεση στα δικαιώματά μας, αλλά ως επίθεση συντονισμένη, χρονικά προετοιμασμένη και μεθοδικά κλιμακωμένη από τον ταξικό μας αντίπαλο. Οι μεγάλες κινητοποιήσεις για το ασφαλιστικό του 2001, από τη μια έδειξαν τη δυνατότητα των αγώνων της εργατικής τάξης να εμποδίζουν και να καθυστερούν την υλοποίηση αντιδραστικών κατευθύνσεων, από την άλλη όμως αποδείχτηκε περίτρανα πως οι επιτυχίες αυτές, αν δε συνοδεύονται από μικρές ή μεγάλες αλλαγές στο συσχετισμό δύναμης, αν δε συνδυάζονται με τον απεγκλωβισμό δυνάμεων σε πολιτικό επίπεδο, θα παραμένουν εφήμερες, εκτεθειμένες και πιο εύθραυστες σε νέα όξυνση της επίθεσης.
Στους νέους εργαζόμενους δε φτάνει να παραθέτουμε απλά -όσο αποκαλυπτικές και εξοργιστικές και αν είναι- τις δηλώσεις του κ. Παπανδρέου περί ανασφάλιστης εργασίας των νέων. Δεν είναι επαρκές να τονίζουμε και να παραθέτουμε απλά τους στόχους της Λισσαβόνας, τις εξελίξεις στα όρια συνταξιοδότησης σε άλλες χώρες της ΕΕ, το ρόλο χαμαιλέοντα και αποπροσανατολισμού των συμβιβασμένων πλειοψηφιών.
Ολα αυτά θα γίνονται πιο κατανοητά, όταν συνδέονται με την ενημέρωση για τα εργατικά δικαιώματα και κατακτήσεις, χωρίς αυτό να σημαίνει πως τα συγκεκριμένα δικαιώματα αποτελούν «ταβάνι» της ταξικής πάλης.
Από την εμπειρία της οργάνωσης στους εργασιακούς χώρους είναι έντονο το στοιχείο της άγνοιας, π.χ. για το πού πάνε και ποιες είναι οι κρατήσεις στο μισθό, ποια η διάφορα μεικτού-καθαρού μισθού κλπ. Αντίστοιχα και στις γραμμές μας δεν είναι καθαρό για το ίδιο θέμα ότι το μη καταβαλλόμενο μέρους του μικτού μισθού αποτελεί ιδρώτα της εργατικής τάξης, μέρος της υπεραξίας.
Οι ανάγκες μας πρέπει να καθορίζουν και το κριτήριο που πρέπει να διαμορφώνουμε στους νέους εργάτες, για το ποια πρέπει να είναι τα δικαιώματά μας σήμερα, με βάση την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων.
Χρειάζεται παράλληλα με τη δράση καλύτερη ιδεολογική και πολιτική προετοιμασία της οργάνωσής μας, συζήτηση στις ΟΒ με βάση τις εξελίξεις, πολιτική ανάλυση και επεξήγηση στόχων, εμπλουτισμός και ανατροφοδότηση της εμπειρίας μας. Εχει καθοριστική σημασία να αυξηθεί η συμμετοχή των μελών μας στα σωματεία και τις αντίστοιχες επιτροπές νέων, να δημιουργηθούν όροι συγκέντρωσης δυνάμεων από νέους εργάτες, να συσπειρωθούν στο ΠΑΜΕ.
Χρειάζεται να προσανατολιστεί η οργάνωση σε χώρους και κλάδους όπου είναι έντονο το νεανικό στοιχείο, δοκιμάζονται έντονα εργασιακά δικαιώματα και κατακτήσεις, Στο χώρο του εμπορίου, στον επισιτισμό, στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στις εταιρίες που κινούνται γύρω από αυτό, στην υγεία, στον τομέα των κατασκευών, θα πρέπει η παρουσία, η δράση και η παρέμβαση της οργάνωσης να πολλαπλασιαστεί.
Πρώτ’ απ’ όλα οι Κνίτες και οι Κνίτισσες να γίνουν ενεργά μέλη των σωματείων. Χρειάζεται ακόμη δουλιά για να αφομοιωθεί ότι τα σωματεία αποτελούν σχολείο της ταξικής πάλης, πρωτόλειους χώρους που απαγκιστρώνονται συνειδήσεις και αλλάζουν οι συσχετισμοί. Σε κάθε σωματείο, κυρίως εκεί που την πλειοψηφία έχουν οι ταξικές δυνάμεις, οι νέοι κομμουνιστές θα πρέπει να συμβάλλουν στη δουλιά στους νέους του κλάδου, να παίζουν ρόλο μπροστάρη στην οργάνωση της νεολαίας, να δημιουργούν προϋποθέσεις πιο ζωντανής συμμετοχής. Συμμετέχοντας πιο μαζικά και πιο ενεργητικά στις ήδη υπάρχουσες επιτροπές νέων, δίνοντάς τους μεγαλύτερη ώθηση και παράλληλα πρωτοστατώντας για τη δημιουργία εκεί που δεν υπάρχουν.
Με βάση την εμπειρία φαίνεται ότι υπάρχει άγνοια και ερωτηματικά για το ρόλο και το περιεχόμενο που μπορεί να έχει μια επιτροπή νέων και αυτό εκφράζεται στη δυσκινησία λειτουργίας των επιτροπών, με επακόλουθο τη μη συστηματική δράση ή μια δράση με οργανωτικούς όρους και όχι με μαζικούς, ή με επετειακές εξάρσεις.
Οι επιτροπές νέων των σωματείων θέλουμε να βοηθάνε στη συσπείρωση νέων εργαζομένων στα σωματεία, να προβάλλουν τις αξίες του εργατικού κινήματος και γενικότερα να απαντάνε με την πολύμορφη δράση τους στην ανάγκη για δημιουργία - άθληση - ψυχαγωγία. Η λειτουργία των επιτροπών νέων, σε τελική ανάλυση, μπορεί να βοηθά στον καλύτερο προσανατολισμό των ταξικών σωματείων στα προβλήματα των νέων του κλάδου. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να πάρει και αγωνιστικό προσανατολισμό με διεκδικήσεις, όπως δωρεάν γήπεδα για άθληση και αγώνες στους Δήμους, διάθεση χώρων για πολιτιστικές εκδηλώσεις, εναντίωση στην ιδιωτικοποίηση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων κλπ. Και στο περιεχόμενο της πολιτιστικής δημιουργίας υπάρχουν ανεξάντλητα περιθώρια, π.χ. θεατρικές-κινηματογραφικές ομάδες, μουσικά-χορευτικά σχήματα.
Μέσα από αυτές τις πρωτοβουλίες επίσης μπορεί να αποκαλύπτεται το πραγματικό περιεχόμενο και να παραμερίζονται οι δραστηριότητες πολιτιστικού και αθλητικού περιεχομένου δεκάδων επιχειρήσεων υπό την αιγίδα των διευθύνσεων που καλλιεργούν την αντίληψη περί «εταιρικής οικογένειας».
Ιδιαίτερα στα ταξικά σωματεία να παρθούν πρωτοβουλίες δημιουργίας βιβλιοθήκης, πραγματοποίησης διαλέξεων - συζητήσεων, βιβλιοπαρουσιάσεις, πρωτοβουλίες δηλαδή που θα φέρουν πιο κοντά το νέο εργαζόμενο με το βιβλίο.
Με τη δράση μας μέσα στα σωματεία και με ευθύνη των Διοικητικών Συμβουλίων μπορούμε να προχωρήσουμε:
€ Σε διαλέξεις για την ανεργία, τον εργάσιμο χρόνο αλλά και ζητήματα που ακουμπούν από άλλη πλευρά τη νεολαία, όπως ρατσισμός, ναρκωτικά και άλλα.
€ Σε εκδηλώσεις (εκδρομή / μουσικό αφιέρωμα) ανάδειξης της σημασίας της συνδικαλιστικής δράσης, της συλλογικότητας, μέσα από την ιστορία του σωματείου και γενικότερα του συνδικαλιστικού κινήματος, όπως π.χ. είχε πραγματοποιήσει πέρσι το σωματείο ιματισμού-κλωστοϋφαντουργών.
€ Σε συζητήσεις γύρω από τα ιδιαίτερα ζητήματα κάθε κλάδου (ασφαλιστικά δικαιώματα), για την υγιεινή και την ασφάλεια, για τις δύο γραμμές στο συνδικαλιστικό κίνημα.
Το ζητούμενο είναι να κάνουμε το ξεκίνημα έχοντας εμπιστοσύνη στη νεολαία. Θα υπάρξουν νέες ιδέες και προτάσεις για πολύπλευρη δραστηριότητα, που μπορεί να ξεκινούν από την ύπαρξη συντακτικής επιτροπής και την έκδοση εφημερίδας ή στήλης στην εφημερίδα του σωματείου μέχρι τη δημιουργία σελίδας στο διαδίκτυο.
Ως νέοι κομμουνιστές θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για την εναλλαγή στις μορφές του αγώνα και της συνδικαλιστικής ζωής, παραμένοντας σταθεροί στη δουλιά για τον προσανατολισμό των αγώνων, τη συσπείρωση τη μαζικοποίηση των σωματείων, επιτροπών νέων, των Γενικών Συνελεύσεων, τη σταθερότητα στις συνεδριάσεις οργάνων, αντίστοιχα για τα μαθητικά συμβούλια, ιδιαίτερα των νυχτερινών σχολείων, της επαγγελματικής κατάρτισης. Ιδιαίτερη δουλιά για την ένταξη νέων δυνάμεων στην ΚΝΕ και στο Κόμμα.
Ολα αυτά τα καθήκοντα προϋποθέτουν ατομική πρωτοβουλία και συλλογική ευθύνη, ιδεολογικό ατσάλωμα αλλά και στάση μαχητική, μη υποταγμένη στις δυσκολίες της καθημερινότητας, της ρουτίνας ή της απατηλής αναζήτησης ατομικής λύσης, που είναι και το ζητούμενο στο μεγάλο αγώνα της εργατικής τάξης και του νέου αίματός της.
[1] Κείμενο θέσεων του ΚΣ της ΚΝΕ για το 9ο Συνέδριο, σελ. 15.
[2] Εθνική Στατιστική υπηρεσία (ΕΣΥΕ)- www.statistics.gr: Πίνακας για πληθυσμό της Ελλάδος (σε χιλιάδες) κατά φύλο, ηλικία και κατάσταση απασχόλησης για τα έτη 1998 - 2006.
[3] Στοιχεία εταιριών με βάση το ανθρώπινο δυναμικό τους από τις επίσημες ιστοσελίδες τους.
[4] Πηγή: Εθνική Στατιστική υπηρεσία (ΕΣΥΕ)- www.statistics.gr. Πίνακας για απασχολούμενους (σε χιλιάδες) ηλικίας ανώ των 15 ετών και κατά είδος απασχόλησης για τα έτη 1998-2006 ανά τρίμηνο.
[5] Εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 16 Απριλίου 2006.
[6] Εφημερίδα «Metropolis», 14 Σεπτεμβρίου 2006.
[7] Παρατηρητήριο απασχόλησης-Ερευνητική πληροφορική ΑΕ (Π.Α.Ε.Π. Α.Ε.) www.paep.org.gr.
[8] Εθνική Στατιστική υπηρεσία (ΕΣΥΕ - δ΄ τρίμηνο 2005), www.statistics.gr.
[9] Δήλωση του Επιτρόπου της ΕΕ, κ. Αλμούνια, στις 7 Δεκεμβρίου 2005: «Οσον αφορά την απασχόληση στην έρευνα για το εργατικό δυναμικό, ως απασχολούμενοι ορίζονται όσοι έχουν εργαστεί τουλάχιστον μία ώρα την εβδομάδα αναφοράς της έρευνας είτε έναντι αμοιβής είτε με σκοπό το κέρδος ή για να βοηθήσουν την οικογενειακή επιχείρηση αμισθί. Περιλαμβάνει την προσωρινή, περιστασιακή ή έκτακτη απασχόληση εφόσον τα άτομα εργάζονται τουλάχιστον μία ώρα την εβδομάδα αναφοράς ή δεν εργάστηκαν αλλά είχαν μια θέση απασχόλησης ή μια επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά…».
[10] Από την ιστοσελίδα www.kariera.gr αντλούμε: «Οι «Ημέρες Καριέρας» έχουν θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια ως η μεγαλύτερη συνάντηση νέων και επιχειρήσεων που γίνεται στην Ελλάδα. Στόχος της εκδήλωσης είναι να φέρει σε επικοινωνία όλες τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται δυναμικά στην Ελληνική Αγορά με τα μελλοντικά τους στελέχη». Απευθύνεται: «Σε όλους όσους έχουν τα προσόντα να απασχοληθούν στις πολλές και σημαντικές εταιρίες που θα συμμετάσχουν και να συμβάλλουν με τις ιδέες τους και τη δουλειά τους στην περαιτέρω ανάπτυξη των οργανισμών αυτών».
[11] Από την ιστοσελίδα της ΚΑΡΙΕΡΑ ΑΕ www.kariera.gr αντλούμε το ίδιο κείμενο προς τους υποψήφιους εργαζόμενους, που διακινείται και στις φιέστες τους: «Μην αγνοείτε εταιρίες. Υπάρχουν πολλές εταιρίες που ενώ δεν είναι γνωστές στο ευρύ κοινό ή είναι μικρομεσαίες, αποτελούν πολύ καλές εργασιακές ευκαιρίες. Σε πολλές περιπτώσεις δε, μεγάλες εταιρίες δεν είναι γνωστές με την επίσημη ονομασία τους, ενώ διακινούν πολύ γνωστές και εμπορικές μάρκες προϊόντων. Σε αυτό θα σας βοηθήσει το έντυπο της εκδήλωσης που περιλαμβάνει πληροφορίες τις οποίες πιθανόν δεν γνωρίζετε». «Εάν σε μια εταιρία που σας ενδιαφέρει να συναντήσετε υπάρχει ουρά, είναι προτιμότερο να προχωρήσετε στην επόμενη που σας ενδιαφέρει και να επανέλθετε αργότερα». «Εάν μια εταιρία δεν ενδιαφέρεται να καλύψει θέσεις που σας ενδιαφέρουν (σύμφωνα με τα στοιχεία που διαβάσατε στον οδηγό εκδήλωσης), αλλά παρόλα αυτά θέλετε να προωθήσετε το βιογραφικό σας σε αυτή, δεν είναι ανάγκη να περιμένετε στην ουρά, αλλά μπορείτε να αφήσετε το βιογραφικό σας στο ειδικό κουτί που θα υπάρχει σε κάθε περίπτερο». «Μην ξεχνάτε: οι συνεντεύξεις που πρόκειται να δώσετε είναι ολιγόλεπτες. Πρέπει λοιπόν σε αυτό το σύντομο διάστημα να δώσετε στο στέλεχος που έχετε απέναντί σας τη δυνατότητα να καταλάβει πως αξίζει τον κόπο να σας ξαναδεί, στα γραφεία πλέον της εταιρίας του».
[12] Από την ιστοσελίδα της Μanpower (www.manpowerteam.gr) για τις υπηρεσίες και τις εγγυήσεις που προσφέρει «Για Προσωρινή Απασχόληση Εγγύηση Δωρεάν Αντικατάστασης σε περίπτωση παρατεταμένης ασθένειας, αποχώρησης ή οποιασδήποτε άλλης μορφής απομάκρυνση. Για Μόνιμη Απασχόληση Εγγύηση Δωρεάν Αντικατάστασης από 90 έως 120 ημέρες μετά την πρόσληψη ανάλογα με τη θέση»: «Η Manpower είναι στη διάθεσή σας. Οι σύμβουλοι της Manpower έχουν εκπαιδευτεί έτσι ώστε να σας προτείνουν λύσεις προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες της επιχείρησής σας. Είτε πρόκειται για ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου είτε για εποχιακό προσωπικό, η Manpower σας προσφέρει εναλλακτικές υπηρεσίες και προτάσεις ΑΜΕΣΑ, έτσι ώστε να συμβάλλουμε στην επίτευξη των εταιρικών σας στόχων και επιδιώξεων. Η φιλοσοφία μας είναι να αναπτύσσουμε επαγγελματικές σχέσεις διάρκειας, αμοιβαίας εκτίμησης και εμπιστοσύνης έτσι ώστε σύντομα να είμαστε σε θέση να αντιλαμβανόμαστε τις ανάγκες σας γρηγορότερα και να σας τροφοδοτούμε με το κατάλληλο ανθρώπινο δυναμικό σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα».
[13] Από την ιστοσελίδα της ΚΑΡΙΕΡΑ ΑΕ www.kariera.gr
[14] «Kαθημερινή»- Μελέτη για την προστασία της απασχόλησης, 04.01.2006.
[15] Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», τόμος Α΄, σελ. 243-246, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
[16] Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», τόμος Α΄, σελ. 243-246, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
[17] Κείμενο θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη με θέμα: « Η δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της Νεολαίας - Η στήριξη της ΚΝΕ», σελ. 8.
[18] Από την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς www.neagenia.gr/files/elta/prosklisi2006.doc
[19] Ειδική εγκύκλιος Διεύθυνσης ανθρωπίνου δυναμικού ΕΛΤΑ - Hμερ.: 11.05.2006. Α.Π.: 112/ 90/311
[20] Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, σελ. 187.
[21] Κείμενο θέσεων της ΚΕ του ΚΚΕ για την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη με θέμα: « Η δράση του Κόμματος για τα προβλήματα της Νεολαίας - Η στήριξη της ΚΝΕ», σελ. 12.
Βλέπε και: Δημοσκόπηση εταιρίας V-PRCΗ (2001): «Η συντριπτική πλειονότητα (90,9%) των νέων ηλικίας ως 24 ετών δε συμμετέχει σε κανένα σωματείο ή επαγγελματικό σύλλογο, ενώ πολύ υψηλό (73,3%) είναι το ποσοστό των μη μελών και στις ηλικίες από 25 ως 34 ετών».
[22] Εισήγηση της διοίκησης της ΓΣΕΕ, 1994.
[23] Δηλώσεις του κ. Πολυζωγόπουλου στον Αντέννα στις 4 Απριλίου 2006 (αναπαραγωγή από την ιστοσελίδα www.in.gr).
Πηγή: ΚΟΜΕΠ
No comments:
Post a Comment